Op zoek naar een levensbestendig buurt- en clubhuis komt Thijs Elderink er achter dat er nogal wat instellingen in de provincie zijn die er heel zwak voor staan. “De meesten draaien een marginale winst en dan overleef je een crisis als die van corona niet. Maar dan ga je voorbij aan de sociale input, als je die kunt meten, wat is dan de winst?”
In opdracht van de provincie Overijssel licht de Overijsselse Vereniging voor Krachtige Kernen de stand van zaken door van buurt- en clubhuizen in de provincie, die van Kulturhuzen en ander maatschappelijk vastgoed ook. Thijs Elderink voert dat onderzoek uit.
Drie fases
Gedeputeerde Roy de Witte laat een overlevingsplan uitvoeren in drie fasen. Noodhulp bieden, puinruimen en toekomstbestendig maken. Thijs Elderink: “Dus eerst de financiële tekorten overbruggen, dan een hersteloperatie en vervolgens kijken wat er eigenlijk staat aan maatschappelijk vastgoed en hoe we als samenleving tegen het werk van de buurt- en clubhuizen aankijken.”
Erbij doen
De buurt- en clubhuizen, de kulturhuzen en de multifunctionele accommodaties zelf verkeren nu nog in de fase van noodverbandjes leggen en puinruimen. “Maar daar staat de provincie eigenlijk niet aan de lat. Gemeentes zijn verantwoordelijk voor die noodhulp. Provinciaal kunnen we alleen de juiste mensen met elkaar in contact brengen. Bij welke ambtenaar een bestuur van een clubhuis moet aankloppen. We hebben de indruk dat gemeentes doorgaans het geld wel hebben om de eerste nood te overbruggen. Maar dat is een indruk van anderhalve maand geleden, toen de crisis begon. We horen nu ook wel geluiden dat gemeentes niet altijd thuis geven. Dat je dan bij een ambtenaar-groen moet zijn, die het maatschappelijk vastgoed daarnaast in zijn portefeuille heeft. Dat raakt wel een beetje de discussie waar we nu in terecht komen: wat is de waarde van een buurthuis voor een samenleving.”
Kwantiteit versus kwaliteit
Dat is de thematiek die Elderink nu uitwerkt, zodat er na corona een visiestuk ligt op basis waarvan je het maatschappelijk vastgoed zijn waardering kunt geven. “Kwantitatief staan ze er vaak niet goed voor. Dat komt ook door gemeentelijke regelgeving, dat ze bijvoorbeeld maar tien procent winst mogen reserveren en de rest weer moet investeren. Dan word je nooit een gezonde organisatie. Maar dat is ook een kwantitatieve gedachte.
Wij zijn nu op zoek naar andere indicatoren die net zo goed waarde bepalen. Denk aan leefbaarheid, vitaliteit, het aantal activiteiten voor een gemeenschap, die kun je misschien allemaal niet vertalen in euro’s, maar het vertegenwoordigt weldegelijk een waarde! We proberen daar een generiek model van te maken. Dat je een quickscan hebt voor dat maatschappelijk vastgoed: niet vanuit de stenen geredeneerd en niet vanuit de euro’s, maar vanuit de toegevoegde waarde voor de samenleving en vanuit die gedachte bepalen wat je er voor over hebt.”
