Wat gaan we doen met de kerk als die straks niet meer gebruikt wordt voor de mis? Saxionstudenten Maartje Schuurman en Anne de Vries hebben het de Broeklanders gevraagd. Hun conclusie: de kerk moet een functie krijgen waarbij de kerk toegankelijk blijft voor iedere Broeklander.
Dat is niet de mening van Anne en Maartje zelf, dat is de slotconclusie die ze trekken nadat ze heel veel Broeklanders er over gesproken hebben. “We zijn naar de sportvelden geweest, hebben een avond in café De Hoppe gezeten, waren op een uitdeelavond van de voedselcoöperatie, de ‘huuskamer’ en lieten ook de kinderen van de basisschool meedenken”, blikken de twee studenten van de Jan des Bouvrie academie van Saxion terug. “We zijn dus op plekken geweest waar je ‘de gewone Broeklander tegenkomt (wat een aardige mensen wonen er trouwens in dat dorp!), ook omdat we natuurlijk een interieurontwerp willen maken dat op een breed draagvlak kan rekenen.” Op school hebben ze veel te maken met herbestemming van gebouwen, omdat die manier van duurzaam handelen steeds meer gemeengoed is geworden. “Tijdens onze studie hebben we ook al gekeken naar een nieuw leven voor de oude Prodentfabriek in Amersfoort of de herbestemming van de kelder onder het oude stadhuis van Deventer.” Nu dus de kerk in Broekland.
Opdracht
Opdracht van kartrekkers Mireille Groot Koerkamp en Jos Elshof was: Zoek uit hoe het kerkgebouw behouden kan worden. Welke functie past bij de Broeklander? Maar als ontwerper vooral ook: maak een ontwerp dat goed past bij de kerk, dat laat zien wat er mogelijk is, zodat er iets ligt ter inspiratie. Het moet betaalbaar en haalbaar zijn en de sfeer van het dorp uitstralen om een draagvlak te creëren.
Voor Broekland
Voor Broekland zelf doet de persoonlijke mening van Maartje en Arne er in feite niet toe. Maar we hebben hier wel te maken met twee deskundigen in de dop. Dus interessant hun visie te horen is het zeker. Maartje: “Ik vind niet dat je alle gebouwen altijd per se moet behouden. Ik weet dat je dan belandt in die eeuwige discussie van behoud van oude gebouwen of juist vernieuwen, maar er kunnen nu eenmaal keerpunten zijn. Maar naar aanleiding van de gesprekken met de Broeklanders heb ik gezien dat dit gebouw veel waarde heeft voor het dorp, en alle dorpelingen diepgewortelde gevoelens voor de kerk hebben. Daarom is het belangrijk hier een nieuwe functie voor te zoeken.” Arne: “Die kerk is zo beeldbepalend voor Broekland, er hebben zoveel Broeklanders een deel van hun leven daar gevierd, dat moet behouden blijven.”
Begrip voor hergebruik
Maar het gaat er dus om wat Broekland vindt. En omdat de kerk van oorsprong van de gelovigen is, hebben de studenten ook zeker gepraat met de geloofsgemeenschap. “Bij veel mensen is er wel begrip voor een herbestemming. Die zagen ook wel dat je zo’n gebouw niet kunt handhaven voor vijftien mensen in de week. Maar er waren er ook – veel minder overigens – die zich afvroegen waarom er sowieso aan herbestemming gedacht wordt. ‘In Italië staan er ook kerken leeg en die blijven ook behouden voor de eredienst’ is hun standpunt. Aan de andere kant hebben we ook ervaren dat veel jongeren bij wijze van spreken de kerk nog nooit van binnen hebben gezien.”
Denkrichting
Arne en Maartje hebben het ontwerp van het voorstel dat ze gaan doen zo goed als af. Dat ontwerp is deels de afstudeeropdracht voor school, maar zeker ook een ontwerp om Broekland verder te helpen in haar denkproces. Eind januari is vermoedelijk de presentatie. “Ze hoeven ons plan natuurlijk niet een op een over te nemen, maar we denken wel dat we een eind in de goede richting gaan.” Wat die richting precies is, wordt tijdens een presentatie van de plannen bekend gemaakt. Maar de denkrichting is dus dat de kerk behouden moet blijven en dat de hele samenleving er van moet kunnen blijven genieten. Het gaat dus een ontwerp worden waar je geen woon-eenheden in terug vindt, maar een interieur waardoor mensen de kerk weer gaan bezoeken. Maartje: “Iets wat de mensen weer samenbrengt, waar de kerk oorspronkelijk natuurlijk ook voor bedoeld was. Een plan waardoor dit mooie gebouw niet slechts toegankelijk is voor de kleine groep die er nu nog met enige regelmaat komt.”
