Nederland schiet absoluut niet op met transitie naar biologisch boeren

Interessant? Deel het artikel

landbouw salland deze week

Het klinkt niemand vreemd in de oren dat onze overheid de indruk probeert te wekken volop in te zetten op onontkoombare veranderingen die doorgevoerd moeten worden om onze aarde leefbaar te houden. Zoals ook op andere terreinen waar veel te weinig gebeurt, zijn de resultaten bij de omschakeling naar biologische landbouw zeer teleurstellend. Nederland staat met 3,3% biologische producten in de staartgroep van de landen in Europa. Het gemiddelde is 7%. Oostenrijk is koploper met 25%. Ook op melkgebied hebben we deze achterstand. Slechts 1,9% biologisch, gemiddeld 3,8% en Oostenrijk 20%.

Door Kees Huls

Het circuit

Er bestaat in de agrarische wereld een groep bedrijven en organisaties met enorm lange tentakels met de politiek, dat we maar “Het Circuit” zullen noemen. In Italië hebben ze een andere benaming voor dit soort clubs. Het circuit bestaat uit banken, melkcoöperaties, voedercoöperaties, standsorganisaties, aannemers, werktuigenverkopers enz. Hun belang is niet, zoals het eigenlijk hoort te zijn in een coöperatie, dat van iedere individuele boer. Hun doelstelling is het voor hen profijtelijk aan het draaien houden van een economisch circus, waarin veel geïnvesteerd en gefinancierd moet worden, waarbij hoge grondprijzen van belang zijn om risico’s te verkleinen. Kleinschaliger en meer verantwoord boeren zien ze als een bedreiging van hun business model. Zo wisten de Rabobank en het LTO een advies over inkrimping van de veestapel buiten het Klimaatakkoord te houden, lees hier. Ook dit artikel over de obstructietechnieken van Het Circuit uit het vakblad BioJournaal geeft veel inzicht in deze obscure praktijken.

Geen enkele stimulans

In het subsidieprogramma van het Gemeenschappelijk Landbouw Beleid (GLB) wordt biologisch boeren niet anders behandeld als conventioneel en de minister van Landbouw wijdt zelfs geen enkel woord aan biologisch boeren in haar Toekomstvisie 2030. Terwijl biologische boeren anders behandeld horen te worden; zij vervuilen immers de bodem, lucht en het water niet met giftige bestrijdingsmiddelen en kunstmest en toch betalen de biologische boeren delfde belastingen als een vervuilende boer. Dit terwijl het EU toekomstdocument Green Deal stelt dat in 2030 25% van ons areaal biologisch geteeld moet zijn. Nog een hele grote (groene) boodschap te doen: In 2018 werd hier slechts 3,3% biologisch geteeld! Wist je dat Salland voor deze pilot testcase is? Nee hè? Omdat de lokale journalistiek ook pro-huidige landbouw lijkt te zijn?

Wat moet er veranderen

Al 40 jaar wordt er gesproken over verduurzaming van de landbouw. De convenanten van allerlei belanghebbenden vlogen ons om de oren, zonder dat er noemenswaardige stappen gezet werden. De enige mogelijkheid om tot een doorbraak te komen is dat de overheid de leidende rol gaat spelen in dit proces. Dat is zij ook verplicht als verantwoordelijk voor een land, waarin de inwoners blind vertrouwen moeten kunnen hebben dat zij kunnen leven in een gezonde leefomgeving, waarbij commerciële belangen ondergeschikt zijn. Een overheid die gestelde nationale en Europese plannen ook daadwerkelijk gaat uitvoeren. Denk daarbij bijvoorbeeld aan reductie van pesticiden met minimaal 50% en biologische landbouw opschalen naar 25%. Maar wat de overheid vooral verzaakt is de consument voor te lichten over het belang van gezond voedsel. Dat zal de vraag stimuleren. In plaats daarvan is er Het Circuit, met vriendjespolitiek en elkaar de bal toespelen tussen giffabrikanten, zuivelfabrieken, banken, voercoöperaties, enz. om het systeem wat feitelijk al 40 jaar achterhaald is in stand te houden. De politiek zal moeten besluiten zonder inmenging van de belanghebbende industrieën en organisaties. Er zou een commissie moeten komen, zoals deze ook voor de energietransitie opgericht is, met leden van diverse politieke partijen en deskundigen met vergaande bevoegdheden die een trajectplan gaat opstellen en de uitvoering gaat bewaken.

Speerpunten

Verplicht zal ieder jaar 3% van het areaal omgezet moeten worden naar biologisch. Nu is er nog 70 – 90% export. Dat krijg je moeilijk biologisch. Daarom is halvering van de veestapel en een verbod op voerimport van buiten de EU of ontmoedigingsheffingen nodig. Het is heel belangrijk eindelijk eens aan de weet te komen welk percentage bio areaal nodig is voor wat we binnenlands consumeren. Omdat biologische landbouw duurder is doordat zij niet kan profiteren van de allergoedkoopste, maar niet meer verantwoorde productiewijzen en gezond voedsel van het grootste belang is voor de bevolking dient hierover geen BTW geheven te worden. In het Gemeenschappelijk Landbouw Beleid (GLB) dient onderscheid gemaakt te worden tussen biologisch en conventioneel. Minimaal 25% van hun budget zal aangewend moeten worden voor stimulering van biologisch. Daarbij moet men denken aan fondsen voor compensatie voor omschakeling, basisuitkeringen per hectare, onderhoudstoeslagen.

De markt

De grootste afnemers, de supermarkten, zijn nu alleen bereid de extra kosten voor bio te vergoeden, waardoor alle boeren nog steeds bedroevende opbrengstprijzen hebben. Supermarkten veroorzaken nu onder boeren moordende concurrentie met hun systeem van tegen elkaar uitspelen. Zij zijn echt niet van plan de boeren een eerlijke prijs te betalen. De hete adem van de aandeelhouders staat op de eerste en enige plek voor hen. De supermarkten moeten het belang van bio aan hun klanten duidelijk maken. Hierdoor kunnen zij de boeren fatsoenlijke prijzen gaan betalen teneinde de continuïteit van de boerenbedrijven te waarborgen. Ook zouden zij bij conventioneel geteelde producten moeten aangeven welke en hoeveel residuen van bestrijdingsmiddelen zich daarop/ in bevinden. Een heffing op giftige bestrijdingsmiddelen en kunstmest moet ingevoerd worden om de 0% BTW op bio te financieren en promotiecampagnes voor de consument op te zetten.

Ondersteunende maatregelen

Ondertussen is vrijwel iedereen doordrongen van de enorme gevaren van het gebruik van pesticiden en zal er zeker draagvlak gevonden kunnen worden voor het opleggen van heffingen aan boeren die het grond- en oppervlaktewater vervuilen met pesticiden, fungiciden en/ of herbiciden. De opbrengst hiervan kan dan weer voor de vergroening aangewend worden. Ook dienen intensieve campagnes voor gezond eten gevoerd worden, niet alleen in de conventionele media, maar vooral ook op de sociale media en op scholen. Overheidsinstellingen, inclusief scholen verstrekken alleen nog maar biologische producten in hun kantines. Bedrijven moeten ook actief benaderd worden dit te doen. Biologische boeren en hun organisaties moeten de inwoners meer gaan benaderen met informatie over hun werkwijze door open dagen te organiseren en bijvoorbeeld scholen mogelijkheden te bieden om schoolakkertjes op te richten. 25% van alle budgetten die voor de landbouw in wat voor vorm dan ook beschikbaar zijn dienen ten goede te komen aan de biologische tak.

Media

Onafhankelijke media zijn van cruciaal belang in het transitie-proces. Heel veel omroepen hebben door hun verbindingen met politieke partijen en organisaties tegengestelde ideële en/of commerciële belangen. Dat geldt ook zeker lokaal, waar je als journalist de veel adverterende Rabobank natuurlijk kunt aanpakken. Uitzendingen zoals van VPRO Zembla moeten er veel meer komen. Mensen moeten zich bewust worden dat produceren en consumeren onlosmakelijk met elkaar zijn verbonden.

De relatie tussen voedselproductie, voedselconsumptie, gezondheid, landschap, mooi platteland, biodiversiteit, schoon water en lucht, biodiversiteit, aantallen vogels, insecten, vlinders, alles is belangrijk en moet weer in een verantwoorde balans komen.

Voor dit artikel maakte ik dankbaar gebruik van informatie van Pan Action Network NL www.pan-netherlands.org

Word supporter van HierinSalland

HierinSalland is voor, maar ook van Salland. Word supporters en ondersteun ons. Door mee te doen of met een kleine bijdrage.

Interessant? Deel het artikel

Meer over

Blijf op de hoogte

Abonneer je op een of meerdere van onze nieuwsbrieven en ontvang elke week een update van de artikelen op Hier in Salland. Om de twee weken verloten we onder de abonnees om en om een pakket uit de biologische boerderijwinkel Overesch en de biologische Supermarkt in het Bos van Kleinlangevelsloo, beiden in Raalte. Bekijk de spelregels.

Laat een reactie achter

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Blijf op de hoogte

Abonneer je op onze nieuwsbrief en ontvang elke week een update van de artikelen op Hier in Salland. Iedere maand verloten we onder de abonnees een pakket uit de biologische boerderijwinkel Overesch in Raalte. Bekijk de spelregels.