Student: “Denne, ken jij ene Sean Pa-oel Sartré of zo iets? Die heeft me verder geholpen met keuzestress.”
Sartre, Jean Paul, wie kent hem niet 😉
Sartre schreef over “een gevoel van angst, verlatenheid en wanhoop dat gepaard gaat met een verantwoordelijkheid bij de erkenning van de absolute vrijheid.” Ja, dat is nog eens andere koek hè? Emanuel Kant deed daar nog een stapje overheen: “Binnen strenge regels ervaar je de grootste vrijheid!”
Pfff, al vanaf de Sociale Academie pieker ik me daar mijn hoofd krom over.
Eerst maar eens uitleggen wat daar allemaal staat.
Sartre: als alles mag, ben je zelf verantwoordelijk voor de keuzes die je maakt. Dat levert stress op.
Kant: dus kun je beter maar regels hebben. Als je je daarbinnen goed voelt, ervaar je de grootste vrijheid.
Toen ik vroeger zaalvoetbalde, liep het altijd uit de hand als we een scheidsrechter hadden. Zonder scheids moesten we het zelf uitmaken en dan wisten wel altijd precies voor wie die ingooi was. Maar met scheids verschuif je de verantwoordelijkheid naar buiten je zelf. Dan speel je de vermoorde onschuld. Louis van Gaal zei het nog tegen me, toen hij met Barcelona bij Rohda op bezoek was, hij zelf de scheidsrechter speelde, en er aan de overkant van het veld een overtreding gemaakt werd: “Dat weten die jongens heus zelf wel of het een overtreding was of niet.”
De VVD heeft goed begrepen hoe dat werkt: de rijke lui willen vrijheid, door het gepeupel aan regels te onderwerpen. Het gekke is dat het gepeupel daar intrapt. Feitelijk zou je een zichzelf verrijkende vijfde wethouder van een kleine gemeente als Raalte met pek en veren bij de gemeentegrens af moeten zetten. In plaats daarvan laat hij zich bejubelen via bespottelijke internetverkiezingen waar andere bestuurders geen tijd voor hebben.
Met ‘geen regels’ rijden we allemaal 150 over de snelweg. Met 100 als maximum heb je minder verkeersdoden. Dat is een goed idee, dat doen we dus maar niet.
Gif in de landbouw mag. Want als je één ingrediënt van het gif aanpast, moet de aanvraagprocedure weer van voor af aan beginnen. En omdat het van de regels mag, verbieden Raalte en de stichting IJssellandschap roundup niet. Klop dus niet aan bij de verantwoordelijk wethouder of voorzitter van bestuur als je straks Parkinson hebt! Zónder wet- en regelgeving hadden we die beslissers al lang aan de hooivork gestoken. Want als je zelf verantwoordelijk bent, voel je ineens beter aan wat dood en verderf is.
Naast Sean Pa-oel Sartré en Emanuel Kant heb ik de student ook nog op Socrates en Plato gewezen. Socrates bleef maar vragen stellen, om er zelf wijzer van te worden en om de ander tot nadenken aan te zetten. Plato voerde daarbij de dialoog in, om samen in gesprek met hogere waarden te komen. Geen debat of discussie, maar een goed gesprek met kennisdeling en -verrijking tot doel.
Volgend jaar zijn er weer gemeenteraadsverkiezingen. Er worden vast alweer allerlei verkiezingsdebatten voorbereid. Geen gesprekken of een dialoog, maar debatten, hoe je elkaar met woorden de tent uit kunt vechten. Na drie en half jaar oorverdovende stilte kruipen politici weer uit hun schulp. Ze zijn stinkend druk geweest al die tijd, daar niet van, maar geen mens weet waarmee. Het had iets te maken met regeltjes, wat er allemaal niet mag, met ons onze eigen verantwoordelijkheid afnemen, via participatie, dat dan wel weer.
Hoogtepunt van een van de debatten van vier jaar geleden:
PvdA-voorman tegen BB-voorman: Iedereen weet dat je een leugenaar bent.
Nooit meer iets van terug vernomen.
