De gemeente Arnhem heeft de schulden van 1400 stadsgenoten kwijtgescholden om ze weer een perspectief te geven in de samenleving. Leiden en Groningen zijn geïnteresseerd in dat ‘Arnhemse model’, net als onze buurgemeente Hellendoorn. Zij hebben begrepen dat schulden geen particulier probleem zijn maar een maatschappelijk probleem.
Door Lenka Pitrmanova
Voor mij zijn er meerdere redenen om mensen hun schuld kwijt te schelden. Heel geregeld zijn ze niet zelf schuld aan hun schuldenlast. Je geeft ze een serieuze kans op een herstart. En het is voor de samenleving nog goedkoper ook.
Als een gezin uit huis wordt gezet heeft de gemeente de kosten voor de maatschappelijke opvang, maatschappelijk werk en jeugdzorg. Mensen met problematische schulden in onze zelfredzame maatschappij participeren hierdoor minder, zijn vaker ziek door de blootstelling aan chronische stress. De schuldhulpverlening kost Nederland jaarlijks 11 miljard euro. Mensen laten boeten voor hun schulden is dus erg duur.
Maar het is ook onethisch.
Nibud zegt dat ieder vijfde huishouden in Nederland met schuldenproblematiek kampt. Zouden die allemaal onder het stereotype beeld van een schuldenaar vallen? Werkloos, huis vol pitbulls en buldogs en een tv die net niet in de woonkamer past… Denk het niet. Dat er in Nederland zo’n 1,4 miljoen Nederlanders in schulden zitten, heeft ook iets te maken met politieke keuzes!
Nadat het rijk veel taken naar de gemeente verschoof, weet niemand meer wie waarvoor verantwoordelijk is, weet niemand wat zijn rechten zijn en wat voor hulp ze mogen en kunnen vragen en waar ze daarvoor kunnen aankloppen. Onze eigen Raalter burgemeester maakt zich ook grote zorgen over de WMO.
De overheid is erg terughoudend in het oplossen van deze probleem, doet niets tegen krankzinnige boetes op boetes bij achterstallige betalingen, laat incassobureaus als inquisitie hun wrede werk doen. De overheid zelf is daarbij de meest hardnekkigste schuldeiser en organiseert een drijfjacht op onschuldige mensen, bleek ook bij de kinderopvangtoeslag-affaire. De overheid is een monster geworden, als het over schulden gaat.
De neoliberale ideologie van ons rechtse kabinet heeft de baanzekerheid aangetast, de vaste kosten zijn gigantisch gestegen, gemeentes krijgen steeds minder geld voor sociale domein, er is een tekort aan de betaalbare woningen, steeds meer daklozen… Allemaal omdat de overheid minimale bemoeienis wil hebben met publieke zaken. Alles moet overgelaten worden aan de burger en de vrije markt.
Gelukkig zijn er gemeentes die weten van aanpakken. Naast kwijtschelden stel ik ook preventie voor, waarbij woningcoöperaties en zorgverzekeraars samenwerken en op tijd controleren. En het zou ook al helpen als de overheid zelf haar incassobureaus aan banden legt en minder agressief is naar schuldenaars. Aan de neoliberalen zou ik willen zeggen: en op lange termijn is dat goedkoper.
