Hasan Kaddour schreef drie jaar geleden over zijn verjaardag en de heimwee die dat teweegbracht. Een verhaal van toen zoals dat voor iedere vluchteling kan gelden. Maar ook een verhaal dat laat zien wat er in drie jaar allemaal kan veranderen.
Door Hasan Kaddour
Drie jaar geleden:
“De kerstvakantie zit er op. De drukke feestelijkheden zijn achter de rug. We zitten in een nieuw jaar. Het zet me aan het denken, over mijn eigen verjaardag eind deze week. Zelf zal ik wel niet zo’n drukke ‘jaarwisseling’ hebben. Ik heb mijn verjaardag eigenlijk al jaren niet gevierd. Eerst omdat het oorlog was in Syrië, daarna omdat ik drie jaar lang rondgezworven heb, als vluchteling op weg naar hier.
Terwijl ik me hier in Olst opnieuw uitvindt, ervaar ik dat de afgelopen jaren voorbij zijn gegaan tussen oorlog en ontsnappen. Als vluchteling begin ik een beetje te wennen aan de gewoontes hier. Ik kom zelf uit een dorp, ik weet dat de mensen er gesloten zijn voor iets dat van buiten komt, dat het me een paar jaar gaar duren een te worden met de Olstenaar. In Syrië kreeg de vreemdeling soms zelfs als tweede naam de regio waar hij vandaan kwam. Een soort van ‘Harrie uit Raalte’, die voor mij deze artikelen vertaalt of ‘Joop uit Wijhe’ met wie ik Nederlands-Syrische gedichten schrijf.
Hier zijn de zondagen rustig. Alle dagen zijn rustig, maar de zondag is het rustigst. Als je dan op straat loopt, lijkt het dorp in slaap gevallen. Het lijkt wel alsof je op zondag pas tegen de avond zegt dat het zondag is. Je moet een liedje voor jezelf zingen om zeker te weten dat je stem het nog doet. Maar ja, zo mooi zing ik ook weer niet, dus hou ik me stil
In zo’n stil dorp, op zo’n stille dag, had ik er natuurlijk ook zelf wel op uit kunnen gaan, vrienden bezoeken, naar de stad gaan. Maar ik merk dat ik hier een beetje introvert aan het worden ben. Dan volg ik het nieuws alsof ik er voor verantwoordelijk ben. Dan schrijf ik een artikel. Probeer ik een beetje gitaar te spelen. Volg een koolmees waarvoor ik wat voer gekocht heb. Ik volg ze op het balkon, zie ze heen en weer springen, een beetje mijn familie.
Ik denk dan aan de sfeer van ‘bij je echte familie zijn’, het gelach van kinderen dat het huis vult. Maar ik ben hier. Ik schrijf geen artikelen voor de krant, maar wel verhalen over mijn leven als vluchteling.
Ik loop door de straten van Olst, zie mensen naar mij kijken, en binnen kijken ze tv, volgen ze het nieuws zoals ik dat ook doe. De buurman aan het eind van de straat kijkt altijd naar sport. Als hij voor Real Madrid is, dan worden we denk ik geen vrienden
Even verderop ruik ik dat er een goede kok aan het fornuis staat en straks het eten serveert aan de familietafel. Ik ben er deelgenoot van, door van de etenslucht te genieten. De dichter Rimbaud schreef dat hij de passerende geur vanuit de keukens at. Hij beklaagde zich toen zijn maag er door van streek raakte.
Mijn verjaardag. De jaren vliegen voorbij. De dochters van mijn zus feliciteren me via whatsapp en facebook. Maar de verjaardagzoen die ik krijg… Die is niet echt. Wel dat ene cadeau dat ik via de post kreeg: de energierekening. Daar ga ik maanden van ziek zijn.”
Het verhaal van nu
Als ik terugkijk op drie jaar geleden ben ik niet alleen maar drie jaar ouder geworden. Ik heb in die tijd veel meer mijn draai gevonden, heb veel meer mensen leren kennen, voel ik me veel meer thuis in Olst, in Salland. Ik voel me niet meer vervreemd. Ik voel dat ik er bij hoor.
Ik publiceerde mijn eerste poëziebundel, in aanwezigheid van vele vrienden en met aanmoediging van de gemeente Olst-Wijhe. Ik ben samen met Harrie Kiekebosch begonnen aan mijn journalistieke project Damast in Salland.
De jaren die voorbij gingen kenden pijn. Maar ook hoop. Die hoop komt ook door de mensen in Olst en Salland in het bijzonder, door Nederland in het algemeen. De samenleving is niet gesloten, ze opereert alleen wel binnen haar eigen wet, als een uurwerk. Als je weet hoe het werkt den je draait mee in dat uurwerk, dan voel je de speciale warmte, dan merk je dat mensen om je geven.
Nu, drie jaar later, ben in getrouwd en sta op het punt vader te worden. Dat heeft natuurlijk mijn kijk op het leven ook wel veranderd. Ik heb me ingezet voor Syrië zonder dictatuur. Dat doel zal ik niet vergeten. Maar er zitten nu meer dingen in mijn hoofd, dingen die betrekking hebben op Olst en Salland en Nederland. Milieu en Natuur vind ik bijvoorbeeld belangrijk. Ik heb de projecten van ’t Natuurlijk Huus en de Aarden Huizen gezien. Ik doe met een eigen volkstuin mee om zelfvoorzienend en biologisch te leven. Ik hoop dat corona meewerkt meer zorg te besteden aan het milieu. Als we daar goed voor zorgen, krijgen we er goede dingen van terug als we dat nodig hebben.
Er zijn ook dingen níet veranderd. Als je op een koude zondag in januari door de straten van Olst loopt zie je nog steeds niemand. En aan het eind van de straat kijkt de buurman nog altijd de hele dag sport. Ik weet nog steeds niet of hij Real Madrid of Barcelona steunt.
