Toch heb ik soms ook wel wat twijfels. Laatst (voor Corona hoor!) was ik op een feestje in een huis op een woonerf en stond met de gastheer te praten toen hij een BuurtWhatsApp binnenkreeg en tegen de andere buren zei: “Dr lupt unnen zwarten rond die aoveral noar binnen kiekt”. Vrijwel direct hierna ging de bel en stond er een hele aardige zwarte man voor de deur en stapte binnen “Ik had veel moeite om jullie te vinden, alles lijkt hier op elkaar.”
Heel geschokt ben ik over de ontelbare (naar mijn mening) racistisch getinte posts van een redelijk prominente Raaltenaar waarvan men, gezien zijn achtergrond, behoorlijk historisch besef zou verwachten.
Ter illustratie:
“Rashid K…… als je de geschiedenis kent, zou je moeten weten dat onze blanke voorouders dit land hebben opgebouwd, ontworsteld aan de zee, in cultuur hebben gebracht en welvarend hebben gemaakt. Vele generaties hebben geploeterd om zover te komen. En daarnaast hebben ze ook nog eens miljarden aan ontwikkelingshulp afgestaan aan ‘derde wereld landen’. Kijk naar Rhodesië: dat was welvarend tot de Engelsen werden gedwongen te vertrekken, daarna is het met de welvaart in rap tempo bergafwaarts gegaan.”
Dit stemde mij toch weer een stuk negatiever en discriminatie is natuurlijk ook een vreselijk complex onderwerp en ik denk dat het grootste probleem is dat we de neiging hebben te denken dat wij het niet zijn terwijl het er ergens heel diep toch wel in zit. Ik moet heel eerlijk bekennen dat wanneer ik naast een snelle Audi sta met twee licht getinte jongens erin ik me wel eens afvraag waar de volgende geldautomaat de lucht in zal gaan. Naast een BMW met twee vrolijk besnorde mannen denk ik soms aan een kofferbak vol pillen. Het gekke is dan wel weer, dat ik me naast een keurige witte man in een net pak in een grote Mercedes vrijwel nooit afvraag hoeveel belastingfraude hij heeft gepleegd. Ook moet ik de feministen toegeven dat wanneer ik uit 2 loketten moet kiezen, ik dat van Mona Keijzer zou kiezen in plaats dat van Erica Terpstra. En dat is helaas niet op basis van hun zakelijke capaciteiten.
Discriminatie is het minder vinden van groepen mensen, wanneer dit op uiterlijke kenmerken gebeurt wordt dat racisme genoemd.
De basis van discriminatie is egoïsme en opportunisme. Het met een zo klein mogelijke groep profiteren van een zo groot mogelijke groep die je kunt overheersen. Als deze groep er dan ook nog eens anders uitziet, een andere tongval heeft of bijvoorbeeld een andere godsdienst belijdt is dat gemakkelijk en ontstaan er allerlei stereotypen. Zwarten zijn dom. Turken oplichters. Marokkanen straatschoffies. Alle Friezen slapen in een bed van 3 m breed, omdat ze zelfs ’s nachts nog dwars willen liggen. Amsterdammers vinden iedereen van buiten de stad een domme boer. Brabanders zijn niet te vertrouwen en Limburgers allemaal fraudeurs. Het gekke is dan wel weer dat bijvoorbeeld supporters van GAE en PEC elkaar het liefst de schedel inslaan, maar wel arm in arm staan te juichen als het Nederlands elftal speelt. Helaas is de samenleving een piramide, waarin alleen omhoog gekeken wordt. Met andere woorden, hoe hoger je in deze piramide zit, hoe minder je je kunt voorstellen wat de mensen ‘onder’ je ervaren. Dus mensen hebben vaak geen enkel idee wat lager in de piramide levende mensen ondergaan wanneer zij over discriminatie spreken en lijden vaak onder eeuwenlang ingeslepen vooroordelen.
Een dankbaar onderwerp is de Zwarte Piet discussie. Onze voorouders leerden in 1895 nog op school dat in Afrika domme, zwarte inboorlingen leefden en in Indië onbetrouwbare inlanders die je nooit de rug toe moest keren. Deze moesten door ons ‘verheven’ worden, alleen bestonden er toen nog geen CAO’s en vakbonden, dus dit verheffen was wel gruwelijk. In mijn, helaas te lang geleden, jeugd was Zwarte Piet een angstaanjagende figuur die krom praatte, gek deed, niets liever deed dan je ongenadig op je sodemieter geven met zijn roe en je in de zak bij je ouders wegsleepte. Ik was toen echt bang voor donkere mensen, die je ook niet veel zag. Er is gelukkig een evolutie geweest in de rol van Zwarte Piet en het is normaal dat deze ontwikkeling verder gaat tot Piet. Voor kinderen die niet door hun ouders met vooroordelen opgezadeld zijn is dat geen enkel probleem. Het is wel veelbelovend te zien dat zowel in de VS als hier heel veel witte jonge mensen actief zijn in de BLM beweging.
Politiek op te leggen discriminatiewetten en dergelijke zijn zinloos omdat die altijd te ontlopen zijn en ook nog eens onvrede oproepen bij de mensen die gediscrimineerden als tegenstanders zien, waardoor de conflicten verder oplopen. Wat wel moet gebeuren is het bevorderen van meer kennis over het verleden, mogelijkheden zoeken dat de mensen uit de piramide meer contact met elkaar krijgen en elkaar leren kennen in allerlei verbanden. Om het populair te zeggen: In elkaars bubble.
Het belangrijkste is om duidelijker te zijn over ons verleden en welke evolutie wij hebben doorgemaakt. Onze voorouders waren absoluut geen criminelen en leefden volgens de normen van hun tijd, waarvan wij nu gelukkig erg schrikken, die ontzettend veel leed veroorzaakt hebben en die ons wel met een ereschuld t.o.v. deze uitgebuite volkeren achterlaten.
Moeten daarom veel standbeelden weg? Ik denk zeker van niet maar wel het ware verhaal naar de huidige inzichten erbij geven. Zoals ze er nu staan zijn het nog helden uit een verleden waarop we nu niet meer trots kunnen zijn. Met eerlijke informatie zijn het voor iedereen de bewijzen van een positieve ontwikkeling, dat wij socialere mensen geworden zijn maar velen nog lang niet sociaal genoeg. Ik heb nog vrijwel geen enkele bevolkingsgroep bezwaar horen maken tegen het misschien wel meest imposante monument ter aarde, Auschwitz, omdat dit een voor iedereen een waar verhaal vertelt.
Maar er is nog een lange weg te gaan, de slavernij is nog lang niet weg, veel te veel mensen met een andere achtergrond of gedwongen ZZP’ers worden nog steeds min of meer uitgebuit omdat zij niet dezelfde kansen krijgen. Zij moeten 10x zoveel presteren om op hetzelfde niveau te komen!
