Het is de wens van veel Broeklanders om de kerk over te nemen, zodat het een ontmoetingscentrum wordt voor de hele dorpsgemeenschap. Dat is naar voren gekomen uit tal van gesprekken in het dorp. “Het zou mooi zijn als we het gebouw kunnen kopen. Daar zitten nog wel heel veel haken en ogen aan. Vanuit een werkgroep onder Plaatselijk Belang Broekland zoeken we uit wat precies de wensen, mogelijkheden en haken en ogen zijn” zegt Mireille Groot Koerkamp.
De werkgroep had het plan opgevat dat iedere Broeklander een andere Broeklander zou interviewen over de toekomst van de kerk. Daar kwam de wens er een ontmoetingscentrum van te maken uit. Hoe dat precies vorm gaat krijgen is nog niet helemaal duidelijk. De werkgroep werkt aan verschillende varianten.
Groot Koerkamp: “Vorig jaar september zijn we begonnen met het interviewen van mede-Broeklanders en het houden van online enquêtes. We konden toen geen grote bijeenkomst organiseren, maar één op één in gesprek met elkaar kan wel. Daarom hebben Broeklanders elkaar geïnterviewd. Het was toen net bekend geworden dat de kerk gaat sluiten. Dat is best een beladen onderwerp, zeker voor de trouwe kerkgangers. Veel mensen willen hun verhaal kwijt. We vroegen bijvoorbeeld: Wat betekent de kerk voor jou? Wat zijn je wensen en ideeën voor het kerkgebouw in de toekomst? Wat vind je belangrijk en wat mag er zeker níet gebeuren? Die ideeën, wensen en verhalen hebben we verzameld en gepresenteerd in een online bijeenkomst en op panelen in de kerk. Daar kon iedereen hun reacties en aanvullingen kwijt. Op die manier kan je, ondanks de beperkingen door corona, toch samen plannen maken. Het is wel een onderwerp dat leeft in het dorp onder jong en oud.
Uit de interviews en reacties kwam een duidelijk beeld naar voren. De grote wens van veel Broeklanders is dat het kerkgebouw een ontmoetingsplek wordt voor iedereen, voor de leefbaarheid van het dorp. Broekland heeft geen dorpshuis, MFA of Kulturhuus zoals andere dorpen, maar wel een Huuskamer. Dat is een mooie gemeenschapsruimte op het Bouwhuisplein, maar de ruimte is beperkt. Anderhalve meter afstand houden is daar vrij lastig. De Huuskamer kan misschien verhuizen naar de kerk. Daarnaast is er duidelijk behoefte aan een kapel voor stilte, gebed, rouw en trouw. Ook worden andere activiteiten en functies genoemd zoals horeca, exposities, voorstellingen, markten, winkeltjes, appartementen. Verder zeggen veel Broeklanders: “We willen als gemeenschap wel zeggenschap hebben” en vooral: “Het moet rendabel en toekomstbestendig zijn”. Dat is logisch en realistisch en daar zit ‘m de kneep.
Het kerkgebouw van Broekland heeft een paar grote nadelen. Er zit bijvoorbeeld een hoop asbest op het dak (asbesthoudende leien), er is achterstallig onderhoud en weinig ruimte rondom het kerkgebouw ‘waar je wat mee kan’. Als je het koopt, neem je nogal wat problemen over. Het gebouw is niet eenvoudig te verbouwen en duur in onderhoud. Maar het is een mooie sfeervolle kerk, niet te groot, niet te klein, met bijzonder mooie ramen. En het belangrijkste, het gebouw is meer dan 100 jaar lang door Broeklanders gebruikt en verzorgd. Het is door Broeklanders gebouwd en betaald. Het voelt als ‘onze kerk’. Dus ja, we gaan er voor.
Studenten van Saxion Hogeschool (Interior Design Academy) hebben ontwerpen gemaakt voor de kerk. Ook zij hebben interviews gehouden, bijvoorbeeld bij de buurtwinkel, in het café, bij de sporthal en de voedselcoöperatie. De wensen van Broeklanders hebben zij vertaald in prachtige ontwerpen. Als je die plaatjes ziet, word je meteen enthousiast. Die ontwerpen hielpen bij het losmaken van ideeën. Het brengt het gesprek op gang. Niet alleen bij ‘kerkgangers’, maar ook bij dorpsgenoten die zelden of nooit in de kerk komen. Dat is een tip voor andere dorpen die nadenken over de herbestemming van de kerk.
Toen de interviews en ontwerpen van studenten klaar waren, heeft de werkgroep een paar varianten gemaakt en doorgerekend. Met experts proberen we nu een zo realistisch mogelijke raming te maken van de eenmalige kosten en financiering én de jaarlijkse kosten en opbrengsten.
Het gaat om de ‘nulvariant’. Dat is de kerk zoals die nu is, maar dan met alleen de noodzakelijke aanpassingen. De investeringskosten zijn het laagst, maar jaarlijkse opbrengsten ook. Het is lastig om de exploitatie sluitend te krijgen.
Daarnaast wordt de meest gewenste variant ‘Dorpshuis’ doorgerekend. Dat is een multifunctioneel gebouw met in ieder geval een Huuskamer en een kerkgedeelte (kapel, podium, zaal). Ook hierbij wordt het lastig om voldoende inkomsten te generen om de jaarlijkse kosten te kunnen betalen. Daarom wordt gekeken naar aanvullende functies, zoals een gezondheidscentrum, dagbesteding voor mensen met afstand tot de arbeidsmarkt, appartementen, werkplekken, kantoorruimtes of vergaderruimtes. Er zijn allerlei gesprekken met mogelijke mede-gebruikers. Daar zitten interessante organisaties bij, maar de opties staan nog open. Dus als er mensen, bedrijven of organisaties zijn, die denken: “Dat is misschien wel wat voor mij”, dan horen we dat graag!
De komende tijd bespreken we met mogelijke mede-gebruikers wat de wensen, mogelijkheden en vereisten zijn. Hopelijk komt hieruit een goed ‘businessmodel’ dat aansluit bij de wensen van de Broeklanders. Vervolgens gaan we haalbaarheidsstudies doen om financiële, juridische, fiscale zaken uit te zoeken en worden ontwerpen gemaakt. Gemeente Raalte stelt geld beschikbaar vanuit de ‘Kerkenvisie’ voor haalbaarheidsstudies. Dat hebben we aangevraagd. Natuurlijk zijn we ook in gesprek met de eigenaar van de kerk, het parochiebestuur. We merken dat er veel draagvlak en belangstelling is, zowel vanuit het dorp als vanuit het parochiebestuur, gemeente Raalte en Provincie Overijssel. Tegelijk beseffen we ook dat er nog een groot gat te overbruggen is. Tot zover deze lezing, wordt vervolgd.
